Coğrafi yapısı

Home »  Sinop »  Coğrafi yapısı

inop, Karadeniz kıyı şeridinin kuzeye doğru sivrilerek uzanmış bulunan Boztepe Burnu ve Yarımadası üzerinde kurulmuştur. 41° 12′ ve 42° 06′ kuzey enlemleri ile 34° 14′ ve 35° 26′ doğu boylamları arasında yer alır. Ankara’ya 435km, İstanbul’a 760km, Samsun’a 168km. mesafede bulunmaktadır. İlin yüzölçümü 5862 km2 olup il bu yüz ölçümüyle ülke topraklarının 0,8’ini kaplar. Batısı Kastamonu, güneyi Çorum, güneydoğusu Samsun illeri, kuzeyi ise Karadeniz ile çevrilidir. 75km. uzunluğundaki sınırlarının 300km’si kara, 175km’si ise deniz kıyısıdır. Sinop İli Merkez ilçe dahil olmak üzere 9 ilçe, 466 köy ve 42 mahalleden oluşmaktadır. İlin toplam nüfusu 2000 yılı sayımına göre 227.933’tür. Nüfusun %63’ü kırsal kesimde yaşamaktadır. İlin nüfusu artış hızı %3,02’dir. Nüfus yoğunluğu km2’ye 45,6 kişidir. Sinop göç veren iller arasındadır. Her yıl nüfusun yaklaşık %9,6’sı oranında göç verir. Topraklarının %54,6’sını ormanlar, %74,3’ünü dağlar oluşturmaktadır. Ovaların il toprakları içindeki payı %2,3′ tür. Platolar ise il toprakları içinde %23,4′ lük paya sahiptir. Bugün okur – yazar oranı %93,90′ dır.


» Bitki Örtüsü
» Dağları
» Yaylalar
» Ovalar
» Vadiler
» Deniz Kıyıları
» Akarsuları
» Göller
» Yeraltı Suları


Bitki Örtüsügototop

Sinop, her zaman yağış aldığından zengin orman ve bitki örtüsüyle kaplıdır. Çam, köknar, meşe, gürgen, kayın, dişbudak, karaağaç ve kavak, başlıca ağaç türleridir. Ağaç denizi olarak nitelendirilen Çangal Ormanları, Ayancık, Türkeli ve Boyabat yörelerini kaplar. Dıranaz, Göktepe, Soğuksu ve Elekdağ Ormanları da hem önemli doğal güzellikler oluşturur, hem de ekonomik bakımdan büyük değer taşır. İlin kıyı şeridinde Akdeniz bitkileri de görülür. meşe, defne, karaağaç, çınar, fındık, kızılcık, kayın, gürgen, karaçam ve sarıçamdan oluşan bu bitki örtüsü, yükseltinin 1.800 metreye ulaştığı kesime dek yayılır. Sinop-Gerze ormanları kıyıdan iç kesimlere, kuzeyden güneye doğru uzanır. Bu ormanlar yaşlıdır. Kayın, gürgen, meşe, dişbudak, çam ve köknar ağaçlarından oluşur. Giregöz Ormanı ildeki en büyük ormandır. Kıyı boyunca uzanan bu orman alanının yükseltisi ortalama 80m.’dir. Ayancık Ormanları ise Çangal Ormanları ile Ayancık Orman Bölge Şefliği alanındaki ormanların bileşiminden oluşmaktadır. Buradaki başlıca ağaç türleri, köknar, çam, kayın, gürgen, meşe, ıhlamur, çınar, kavak ve kestanedir. Gerze Ormanları eski ve doğal ormanlardır. Bunların yayılım alanı, topografyayla belirlenmiştir. Bu nedenle kimi kesimlerde kıyı boyunca uzanırlar. 200m’nin üzerindeki yükselti kuşağında rastlanan ormanlarda, ağaçlar çok büyük ve sıktır. Ağaç türleri de azalır (kayın ve gürgen). 800m’den yüksek kesimlerde ağaç türleri arasına köknar girer ve öbür ağaç türleri giderek azalır. 1000 metreden sonra ormanlar tümüyle köknarlardan oluşmaktadır. Bu ormanlarda, oldukça gür bir orman altı örtüsü vardır. Bu örtü, defne, ılgın, kızılcık ve çitlembiklerden oluşur.Bu orman altı örtüsü yanan ya da kesilen bir ormanın yerinde birkaç yılda yetişir. Ormanların altında, yaban menekşesi, çuha çiçeği, mayıs karanfili, çezgir menekşesi, küçük kırlangıç otu, ciğer otu gibi bitkilere de rastlanır. Sinop İli’nde güneye doğru gidildikçe iklim kuraklaşmaya başlar. Bu nedenle, bu kesimde kuzeydeki gür bitki örtüsünün yerini bozkır bitkileri alır.

Dağlarıgototop

Sinop İlinin en büyük dağları doğu-batı doğrultusunda Karadenize paralel bir şekilde uzanan İsfendiyar (Küre) dağlarıdır. Fazla yüksek olmayan bu dağ sırasının üzerinde yer yer yüksekliği 1500-1800m arasında değişen tepeler, doruklar mevcuttur. İsfendiyar (Küre) dağları 3.Jeolojik zamanın başlarında meydana gelen Alp-Himalaya kıvrım kuşağı üzerinde yer almaktadır. Bu dağların en önemli özelliği genç ve yüksek olmalarıdır. Eski dağlar kadar aşınmaya pek uğramamışlardır. Sinop İli sınırlarında bulunan dağlar fazla yüksek olduklarından iç bölgelerle kıyı kesimi arasındaki ulaşımda güçlüğe sebep olmaktadırlar. Sinop’un iç kısımlarla olan ilişkisi, dağların sık ve devamlı olmasından dolayı fazla gelişme gösterememiştir. Ancak son yıllarda başlayıp devam eden yol çalışmaları bu sıkıntıyı ortadan kaldıracaktır. Küre dağları bölgede arazi şeklinin engebeli olmasına sebep olmuştur. Kuzeybatıda yükselen dağlar merkez sahillerine 10km yaklaşınca alçalarak, kıyı ovalarını meydana getirir. Gerze sınırlarından itibaren tekrar yükselerek Bafra Ovasına ulaşır. Dağlar il arazisinin %74,3’nü kaplar. İl’deki en önemli dağ sırası Küre Dağları üzerindeki Zindan Dağı (1730m)’dır. Boyabat çöküntü alanının yanında yer alan Karaoluk Tepesi (1313 m) ve Kuzuluk Tepesi (1125 m) önemli yükseltilerdir. Kuzeye doğru gidildikçe, Sinop Yarımadasının güneyindeki; Sivrice Tepesi (1040 m) ve Dede Tepesi (1038 m) göze çarpmaktadır. İl topraklarının en güney ucunda ise Alankaya Tepesi (946 m) yer alır. Karadeniz Bölgesinin Batı Karadeniz sistemine giren Küre Dağlarının doğudan batıya doğru önemli tepeleri; Sarıdökük Tepesi (1660 m), Çangal Dağı (1605 m) ile Ayancık ilçesinde yer alan Zindan Dağı (1730 m)dır. Zindan Dağı aynı zamanda Sinop’un en yüksek noktasıdır. Küre Dağlarının üzerinde daha doğuda Göktepe (1375 m), Durağan ilçesinin kuzeydoğusunda Soyuk Tepe (1455 m) ile Elmadağı (900 m) yer almaktadır.

Yaylalargototop

Fazla geniş olmayan bir kıyı kesiminin ardından yükselen dağların üst kısımlarında yer yer ormanlarla çevrili yaylaları görmekteyiz, çevre insanlarının değişik isim verdiği bu yaylalar yazın serin suları, iklimi ve yeşil ot örtülüleri ile hayvancılık yapılan yerlerdir. Sürüleri ile bu yaylalara çıkan insanların buralarda 3-4 ay kaldıklarını ve geçimlerini bu yolla kazandıklarını biliyoruz. Son zamanlarda yayla turizm olarak da düşünülen bu yerlerin ekonomiye büyük katkısı olacağını söyleyebiliriz. En önemli yaylalar Mehmetli, Aluç, Darıözü, Yaylacık, Sakızlı, Yassıalan, Düdekoğlu, Sucuoğlu, Çan, Altınyayla, Kocaoğlu, Bozarmut yaylalarıdır.

Ovalargototop

Dağlar arasında ve dağlarla sahil kesimi arasında kalan ovalar büyük düzlükler halindedir. En önemlileri Sinop ve Boyabat düzlükleridir. Boyabat ovasını Gökırmak, Arın, Gazidere, Asarcık düzlük ve ovaları vadileri meydana getirmiştir. Sinop Ovası ise, Erfelek, Aksaz, Sarıkum kıyı düzlüklerinden oluşmuştur. Gerze yöresinde Sarıyer-Kabalı Çayının meydana getirdiği Çakıroğlu, Sarımsak Çayının meydana getirdiği Dereyeri, Kanlıçay boyunca uzanan vadi düzlükleri de kıyı ovalarına örnek gösterilebilir.

Vadilergototop

Boyabat-Durağan yöresindeki Kızılırmak vadisinin dışında büyük vadi yoktur. Akarsuların kendi adını verdikleri bir çok küçük vadi aynı zamanda bölgenin arazi yapısı karakterini göstermektedir.

Deniz Kıyılarıgototop

Sinop kıyıları, Karadeniz kıyılarının girintili ve çıkıntılı kıyılarındandır. Hopa’dan başlayan ve İstanbul boğazında sona eren Karadeniz kıyılarının hiç bir yerinde, Sinop’taki kadar koy ve körfezlerle korunmuş limanlara rastlanmaz.Sinop kıyılarında Köşk, Kayser, Karakum, Selamet, Boztepe, Sinop, Feryat, Bozburun, İnce, Güllüsu, Usta adlarında bir çok önemli burunlar bulunmaktadır. İnce ve Boztepe burunları kendi adlarını taşıyan iki yarımadanın ucundadır. İnceburun aynı zamanda Anadolu’nun en kuzeyindeki uç noktasıdır. Burası bataklık, göl ve ovalıktır. Burada İnceburun Feneri yer alır. Boztepe’ye halk sadece Ada der, üzerinde Sülük Gölü bulunmaktadır. Sinop ili bu yarımadanın kıstağındadır. Boztepe Burnunun ucunda fener ve sis düdüğü bulunmaktadır. Koy ve körfezler: Bunlar burunlar kadar çok değildir. En önemlileri İçliman, Dışliman, Akliman ve Hamsilos körfez ve koylarıdır. Limanlar: Gerze, Sinop iç ve dış limanları, Akliman, Sarıkum ve Ayancık limanlarıdır. Sinop kıyılarında üç tane de küçük adacık bulunmaktadır. Bunlar Sarı Ada, Kara Ada ve Tavşan Adasıdır. Bu adalarda insan yoktur. Sinop kıyıları doğu kıyılarımıza oranla dik ve sarp değildir. Yalnız Ayancık kıyıları engebeli, inişli çıkılışlıdır. Dağlar burada kıyıya paralel uzanmakla beraber, doğudaki kadar denize yakın değildir.

Akarsularıgototop

Sinop İlindeki irili ufaklı akarsulardan bazıları Karadeniz’e, bazıları da güney sınırından geçen Kızılırmak nehrine bağlıdır. İlin en büyük akarsuyu Kastamonu topraklarından çıkan ve birçok kolları batıdan doğuya akarak Durağan’ın güneyinde Kızılırmak nehrine bağlanan Gökırmak’tır. Uzun bir vadi boyunca akan ırmak Taşköprü ve Boyabat Ovaları’nı sular. Bu ovalar sulu tarımın yapıldığı önemli tarımsal üretim alanlarıdır. Karadeniz’e dökülen çaylar batıdan doğuya doğru Çatalzeytin ve Ayancık Çayları’dır. Birçok kola ayrılarak denize dökülen Kırkgeçit, Sarımsak, Karasu ve Gebelit Çayları önemli akarsulardandır. Ağız kısımlarında deltalar ve vadi boyunca ovalar oluşturan bu çaylar, ilkbahar ve kış mevsimlerinde su seviyeleri yüksek, yazları ise su seviyeleri azalan, hatta zaman zaman kuruyan akarsulardır. Ancak tüm olumsuz koşullara rağmen vadi tabanları boyunca sulu tarımın yapılmasına imkan vermeleri açısından önemli akarsulardır. KIZILIRMAK İlin güneydoğu sınırlarını çizer. Yurdumuzun en uzun nehri olan Kızılırmak, büyük kollarından biri olan Gökırmak’ı Sinop’tan alır. TEPEÇAY Sinop’un Türkeli ile Kastamonu’nun Çatalzeytin ilçesi arasında sınır oluşturur. Denize döküldüğü yerde hayli geniştir. Akarsuyun taşıdığı alüvyonlarla oluşan deltası giderek büyümektedir. AYARDIN DERESİ 1000m rakımlı Çatak Köyü yakınlarından doğar. Türkeli İlçe Merkezinin hemen doğusunda denize dökülür. Uzunluğu 20km kadardır. AYANCIK ÇAYI Küre dağlarından kaynaklanan çok sayıda küçük derenin birleşmesinden oluşur. Uzunluğu 90 km. kadardır. İlçe Merkezinden denize dökülür. KARASU ÇAYI Küre dağlarındaki Gündüzlü Ormanları’ndan doğar. Uzunluğu 80km olan çay, Sinop’un 8 km. batısından denize dökülür. ÇAKIROĞLU ÇAYI Dıranaz dağlarından doğar. Gerze – Sinop arasında Çakıroğlu yöresinde denize dökülür. Denize döküldüğü yerde bir delta oluşturur. KANLIDERE Uzunöz Dağlarının eteklerinden doğar. Çok sayıda küçük kolu vardır. Çayağzı denilen yerde denize dökülür.

Göllergototop

Sinop’ta sayıları az olmakla beraber küçük göller vardır. Bunlardan Sülük gölü, Sinop yarımadası üzerindedir. Denizden 210 m. yüksekliktedir. Sarıkum Gölü de deniz seviyesinde bir göldür. Aksaz Gölü yarı bataklık haldedir. Karagöl ise deniz seviyesinin altında bir göldür. Ayrıca Taşmanlı göleti ve Bektaşağa göletleri de sulu tarıma imkan veren gölcüklerdir. Sülük gölü dışında tüm bu göller balık üretimine elverişlidir.

Yeraltı Sularıgototop

Bölgenin tümünde yeraltı sularının etüdleri henüz yapılamamıştır. Ancak gerek DSİ ve gerekse Köy Hizmetleri tarafından çeşitli yörelerde etüdler yapılmış ve zengin yeraltı suları istifade edilir duruma getirilmiştir. Gazidere, Kayaboğazı, Uluköy ve Yaylacık yeraltı suları kaptaca alınmış; Çeşmigir, Sarayönü, Gökçeağaç Sakızı ve Cumaköy beldelerinin etüdleri yapılarak buralarda zengin yeraltı su kaynaklarının bulunduğu tespit edilmiştir. (Kaptaca almak: Suyun kullanılabilmesi için bir yerde depolanması)

Cennet Sinop’tan Görüntüler

Yoruma kapalı

Almanya Sinoplular Yardımlaşma Derneği
Developed by aidem.de
Sinop Kuyumcusu